روش های کلیدی ایجاد زیبایی در طراحی محیطی

(نمونه موردی طراحی پارک در گوشه ای فراموش شده از منظر شهری)

پیشنهاد ویژه برای مطالعه دانشجویان

این مطلب فقط 10 دقیقه از وقت شما را به خود اختصاص میدهد.

تاکید ، تضاد ،سادگی،تنوع ،تناسب ،تعادل ،وحدت …. ۷ کیفیت بصری که باعث ایجاد زیبایی در طراحی می شود. استفاده به جا از هرکدام در زمان و محل مناسب ، مهارت طراح را نشان می دهد.رعایت هماهنگ سادگی امیخته با تنوع و تکرار همراه با تنوع وتضاد در صورتی که به وحدت و یکپارچگی طرح منتهی شود باعث خلق منظری زیبا و تاثیر گذار خواهد شد. 

۱- وحدت 

“وحدت ، هماهنگ نمودن موفقیت امیز تمام عناصر ،یکپارچگی و هم پیوندی در طراحی می باشد به قسمی که یک منظور مشترک و واحد از ان مستفاد گردد. وحدت از کیفیات بارز بصری در طراحی منظر است که باید بیشترین ارزش به ان داده شود زیرا مبین مهارت واقعی در هنر طراحی است . چنین اثری نهایتا باید انچنان ترتیب داده شود که به عنوان تنها راه حل ممکن مسئله جلوه گر شود. ”

مهم ترین اصل در طراحی رسیدن به وحدت است . این مفهوم کلیه عناصر و کیفیات طراحی را در برگرفته و از انان کلی واحد می سازد . رسیدن به یک واحد یکپارچه متشکل از کلیه جزییات یک محوطه ،تسلط کامل طراح بر علم طراحی و مهارت او در بکار بردن این تخصص را می رساند. وحدت عناصر در صورتی تامین خواهد شد که جزییات طرح به گونه ای مناسب با یکدیگر ترکیب شده باشند.

۲- تاکید

با استفاده از تاکید روی برخی از المانهای طراحی ،می توان چشم را به یک بخش از ترکیب معطوف داشت . این کار ممکن است با بهره گیری از یک تک درخت ،یک گروه درختچه با ویژگی های خاص ،یک ساختمان یا یک فواره و یا یک مجسمه عملی گردد. تاکید باید با مضایقه و امساک مورد استفاده قرار یرد ،چون در اغلب موارد یک منظر بصری ثابت می تواند به سهولت خسته کننده باشد. البته از انجا که درختان بزرگترین گونه های گیاهی هستند در ارتباط با تاکید و ایجاد تاثیر بصری ان عمدتا از این درختان استفاده می شود.

۳- تضاد یا تباین 

تباین همواره اتفاق می افتد اما گاه متوجه حضور ان نمی شویم . وقتی فضای خالی فرمی را احاطه می کند . یا یک خط راست و یک منحنی با هم تلاقی میکنند ،فرمی از فرم دیگر بسیار بزرگتر می شود یا جهت های افقی و عمودی هم زمان اشکار می شوند تباین بوجود می اید.

تضاد یکی از راههای ایجاد تنوع و کاستن از سادگی است. تضاد می تواند در رنگ ، فرم و بافت و اندازه بکار رود .

۴- سادگی و نظم 

سادگی و نظم را می توان در یک مبحث بررسی کرد . سادگی در برابر تنوع قرار می گیرد . یکی از مهمترین اصول زیبایی شناسی سادگی است که عدم توجه به ان ارزشهای کار را کاهش داده و استاری طرح را از بین می برد.

۵- تنوع 

تنوع ونظم هر دو درکنار هم معرف یک تعادل ظریف و ترکیب متناسب در طراحی محسوب می شوند . در طراحی منظر نیز لازم است که به منظور تجلی زیبایی بصری ان توجه به نظم و تنوع در حالت تعادل خود معطوف گردد. به طور کلی از نظر زیبایی شناسی نظم بیش از اندازه در هر طرحی باعث یکنواختی و تنوع افراط امیز نیز باعث سردرگمی می شود. پس در این زمینه لازم است که به ایجاد یک حالت تعادل بین حد اکثر ها و حداقل ها در تنوع و نظم المان های فضاهای مختلف طرح توجه شود تا امکان احیای وحدت حسی فراهم اید.

۶- تناسب و مقیاس

عناصر بصری ظرفیت ان را دارند که یکدیگر را کامل و یا تعریف نمایند . این فرایند به تنهایی عنصر تناسب را معرفی میکند. به عنوان مثال هیچ شکل بزرگی وجود ندارد مگر اینکه شکل کوچکتری در کنار ان وجود داشته باشد

عامل مهم در تناسبات و اندازه گیری خود انسان است. در طراحی فضا ،عناصر با مقیاس انسانی سنجیده می شوند.
قرار گرفتن یک ساختمان کوچک در سایت فضا را بزر گتر جلوه میدهد.

۷- توالی و تکرار

تکرار اسان ترین روش در طراحی است. تکرار فرم های واحد ،حالت هماهنگی را سریعا منتقل می کند . هر فرم واحد تکراری مانند ضرب های ضرب اهنگ است . به کار بردن فرم های واحد با تعداد کمتر و بزرگتر ،طرح را ساده و مشخص می کند و اگر فرم ها با تعداد بی شمار و اندازه کوچکتر باشد ،طرح راحالت بافتی یکنواخت پیدا می کند.

o مثال :کاربرد تکرار در طراحی پارک : 
تکرار در طراحی به عنصر نظم و تنوع معنی و مقصود میبخشد و بین المانها و فضاهای مختلف ایجاد وحدت می کند.
در طرح پارکها تکرار برخی المان های طبیعی یا مصنوعی و فضا ها میتواند به ایجاد چنین وحدتی منجر شود و از نظر جنبه های بصری ،زیبایی طرح را فزونی بخشد.
“توالی به عناصر متنوع معنی ومفهوم می بخشد . با تکرار گیاهان و اجسام مختلف در طرح از پیچیدگی احتمالی ناشی از تنوع بسیار کاسته و نظم و ترتیبی به منظره می بخشد. در پروژه های بسیار وسیع طراح می تواند به دلخواه خود یک انبوه کاری یا گروه کاری را تکرار کرده و ایجاد توالی نماید . بدین سان باغ تکه تکه و جدا از هم جلوه نخواهد کرد.

طراحی پارک در گوشه ای فراموش شده از منظر شهری:

 توماس باسلی و همکارانش ، سازندگان بسیاری از پارک های تحسین شده در امریکا هستند که در این پروژه نیز قابلیت های خود را به گونه ای دیگر نمایان ساختند. این پارک نقطه عطف جدیدی در منطقه شهری کلیولند در اوهایو آمریکا و ورودی به محیط زیست شهری قرن ۲۱ می باشد.