بادهای محلی

 

بادهای محلی در گیلان

در ادامه مطلب

 باد منجیل :
    در ماه‌های گرم سال با توجه به سرد بودن نسبی آب دریای خزر، یک مرکز پرفشار نسبی محلی بر روی دریا تشکیل می‌گردد. همچنین در این ماه‌ها بطور متناوب هر چند روز یک‌بار زبانه پرفشار آزورس به هنگام حرکت دائمی خود به سوی شرق ،‌ موجب افزایش فشار در سواحل دریای خزر می‌گردد و پرفشار محلی مذکور را تقویت می‌نماید و چون در همین ماه‌ها کم فشار حرارتی مناطق جنوبی البرز و فلات ایران را در برگرفته است، بطورطبیعی حرکت هوا از سمت منطقه پرفشار شمال البرز به سمت منطقه کم‌فشار جنوب آن خواهد بود. لذا در این زمان حرکت باد از سمت شمال بوده و از طریق کانال‌های ارتباطی بین کناره و فلات ایران نظیر دره منجیل به سمت جنوب می‌وزد که بادهای تابستانه منجیل را به وجود می‌آورد. در ماه‌های سرد سال ارتفاعات البرز و آذربایجان و ارتفاعات مرکزی پوشیده از برف بوده و در نتیجه یک مرکز پرفشار بر روی فلات ایران به وجود می‌آید در حالی‌که در بخش‌های شمالی البرز و سواحل خزر به علت گرمای نسبی آب دریا یک مرکز کم فشار به‌وجود می‌آید و در نتیجه جریان هوا از جنوب البرز به سمت شمال آن برقرار می‌گردد، اما با توجه با اینکه پرفشارهای سیبری و قطبی و آزور و کانادا غالبا نوار شمالی ایران را در فصول سرد سال تحت تاثیر قرار می‌دهند، لذا موجب تعدیل گرادیان فشار گردیده و در نتیجه شدت وزش باد جنوبی تقلیل می‌یابد. به این دلیل در ماه‌های سرد سال با وجود استقرار مرکز پرفشار در بخش‌های جنوبی البرز و فلات ایران و وجود کم‌فشار برروی دریای خزر، تداوم و شدت وزش بادهای جنوبی قابل توجه نبوده و برعکس در ماههای گرم سال ، وزش   .بادهای شمالی به جنوب البرز بسیار قابل توجه می‌باشد 
1-2-4-2- گرم باد  یا  گرمش :
     در تمام طول سال به علت واقع شدن مراکز پرفشار در مناطق سیبری و قطب شمال، جریانات هوا و باد سرد از سمت شمال به استان گیلان می‌وزد، اما در فصول سرد سال گاهی به علت استقرار مرکز کم‌فشار در سطح زمین در منطقه دریای سیاه و یا شمال عراق و یا در شرق ترکیه، جهت وزش باد تغییر نموده و به صورت غیر متعارف از جنوب غربی به سوی گیلان جریان می‌یابد و پدیده  فون  Foehn یا گرم باد گیلان را پدید می‌آورد. این بادهای گرم و خشک از جنوب و جنوب‌غربی به منطقه گیلان می‌وزند.
هنگامی که در این شرایط توده هوا از منطقه پرفشارتر جنوب البرز به سمت منطقه کم‌فشار شمال البرز جریان می‌یابد رطوبت خود را در همان سمت جنوبی البرز و هنگام صعود از کوه از دست داده و در نتیجه در قسمت شمالی البرز هنگام نزول به سمت جلگه ساحلی کاملا گرم و خشک می‌شود. به همین دلیل ‌دمای منطقه افزایش فوق‌العاده‌ای یافته و رطوبت آن به شدت کاهش می‌یابد و احتمال وقوع آتش‌سوزی جنگل بالا می‌رود. همچنین به دلیل ذوب برف مناطق کوهستانی احتمال سیل نیز وجود خواهد داشت.
گراف‌های مربوط به دما در ایستگاه هواشناسی رشت گویای آن است‌که دما به هنگام ظهور گرم باد تا میزان 21 درجه سانتی‌گراد در مدت کمتر از 3 ساعت افزایش نشان داده و در همین مدت زمانی 3 ساعته نیز به میزان 21 درجه سانتی‌گراد به هنگام فروکش کردن گرم‌باد، افت دما وجود داشته است. به هنگام ظهور گرم باد، وجود یک جت استریم و همزمان با آن شکست تروپوپاز در منطقه قابل استدلال است. تشکیل یک مرکز کم‌فشار در منطقه دریای سیاه و مدیترانه در گزارشات پیش‌بینی همزمان با گرم‌باد مشهود خواهد‌بود که به موازات آن مرکز پرفشار بر روی دریای خزر قرار خواهد داشت.
گاهی اوقات وجود این باد گرم جنوبی فقط در ایستگاه تحقیقات هواشناسی کشاورزی رشت با سرعتی حدود 15 متر بر ثانیه ثبت می‌شود درحالی‌که همزمان در فرودگاه رشت با چند کیلومتر فاصله از ایستگاه قبلی باد آرام و در بندر انزلی باد شمالی گزارش شده‌است.
گیلوا :
     جهت این باد شرقی بوده و زمان وزش آن بیشتر در عصر روزهای آفتابی در بهار و تابستان است. این باد خنک و مرطوب بوده و وزش آن موجب لطافت هوا می‌گردد.    
سرتوک :
     جهت معمول وزش باد سرتوک شمال‌شرقی است که در فصل زمستان همراه با طوفان به مدت چند روز می‌وزد و بادی سرد و مرطوب است که پس از فروکش آن، صید ماهی فراوان می‌شود.     
باد خزری :
     باد خزری دارای جهت شمال غربی است که در فصل سرد می‌وزد و مدت وزش آن چند روز می‌باشد. این باد سرد و مرطوب است و موجب طوفانی شدن دریا و در نتیجه افزایش صید ماهی می‌شود.

دشت وا :
     جهت وزش این باد سرد و مرطوب شمال غربی است و زمان وزش آن بیشتر در عصر فصول بهار، تابستان و پاییز می‌باشد و مدت وزش آن چند روز است.
کنار وا ( کنار گیلوا ):
    جهت وزش این باد جنوبی یا جنوب‌شرقی است و موجب آرامش دریا و کاهش ارتفاع موج می‌شود. این باد به مدت چند ساعت می‌وزد و خشک و خنک است.

سیاه وا :
     جهت وزش این باد شمال غربی و فصل وزش آن پاییز و زمستان است و مدت وزش آن چند ساعت می‌باشد. این باد خنک و مرطوب بوده و با وزش آن رنگ دریا سیاه می‌شود.